IDCS 1426؛ خوشه ای کهکشانی با جرمی معادل ۵۰۰ تریلیون خورشید

ستاره‌شناسان بر این باورند که بزرگ‌ترین خوشه‌ی کهکشانی جهان در نخستین مراحل پیدایش جهان هستی وجود داشته و جرم تخمینی آن معادل ۵۰۰ تریلیون برابر خورشید بوده است. این خوشه که نام رسمی آن IDCS 1426 است، در فاصله‌ی ۱۰ میلیارد سال نوری از کره‌ی زمین قرار دارد. در حقیقت فاصله‌ی آن با زمین به قدری زیاد است که به عقیده‌ی دانشمندان شروع حرکت پرتوهای نوری که هم اکنون از جانب این خوشه برای ما قابل تشخیص است به زمانی برمی‌گردد که جهان هستی تنها یک چهارم عمر کنونی خود را داشت.

مارک برادوین؛ ستاره‌شناسی از دانشگاه میسوری – کانزاس می‌گوید:

از بین تمام اجرام آسمانی که تا کنون قادر به مشاهده آن‌ها بوده‌ایم، این خوشه بیش‌ترین جرم را در طول ۴ میلیارد سال نخست از عمر جهان هستی را داشته است.

خوشه‌های کهکشانی همچون IDCS 1426 بزرگ‌ترین اجرام در جهان هستی هستند که در اثر کنار هم قرار گرفتن صدها یا هزاران کهکشان توسط گرانش، تشکیل شده‌اند. خوشه‌ی IDCS 1426 برای نخستین بار در سال ۲۰۱۲ و به کمک تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا شناسایی شد و ستاره‌شناسان از آن زمان تا کنون با کمک تلسکوپ هابل و رصدخانه‌ی کک، در حال مطالعه‌ی آن هستند. در حال حاضر تیمی از ستاره‌شناسان به سرپرستی مارک برادوین با استفاده از رصدخانه‌ی اشعه‌ی ایکس چندرا مشغول مطالعه‌ی این خوشه و بدست آوردن اطلاعات بیشتر در مورد آن هستند.

براساس گفته‌های پژوهشگران، به دلیل فاصله‌ی بسیار زیاد خوشه‌ی IDCS 1426 با زمین، ما در حقیقت این خوشه را در سال‌های نخستین عمر آن و در زمانی که جهان هستی عمری برابر با ۳.۸ میلیارد سال داشت، مشاهده می‌کنیم. با توجه به نظریه‌ای که عمر جهان هستی را در حدود ۱۴ میلیارد سال تخمین می‌زد، واضح است که این اطلاعات و مشاهدات در مورد IDCS 1426، مربوط به زمان‌های بسیار دور است.

اپل عضو سابق تیم هوش مصنوعی گوگل را به خدمت گرفت
مشاهده

داده‌های جدید حاکی از آن هستند که در حدود ۹۰ درصد از جرم خوشه کهکشانی IDCS 1426 را ماده‌ی تاریک تشکیل می‌دهد؛ ماده‌ای که در حال حاضر اطلاعات بسیار کمی در مورد آن داریم و نه تنها می‌توانیم وجود آن را به دلیل کشش گرانشی آن بر روی ماده‌ی عادی، شناسایی کنیم.

مارک برادوین می‌گوید:

یقینا ما با این کشف، مرزهای علم را جابجا کرده‌ایم. به دلیل قدمت بسیار زیاد این خوشه‌ی فوق‌العاده سنگین، می‌توان نتیجه گرفت که این خوشه تاثیر شگرفی بر روی نظریه‌هایی که با هدف تشریح روند رشد خوشه‌ها و کهکشان‌ها شکل می‌گیرند، خواهد داشت.

طبق اعلام رصدخانه‌ی چندرا، گرهی درخشان از اشعه‌ی ایکش در مجاورت میانه‌ی خوشه‌ی IDCS 1426 مشاهده شده است. ستاره‌شناسان بر این باورند که این فشردگی شدید و خنک بودن هسته‌ی این خوشه، احتمالا به دلیل ادغام آن با خوشه‌ی در حال توسعه‌ی دیگری نزدیک به ۵۰۰ میلیون سال قبل از آن است. ستاره‌شناسان می‌گویند که احتمالا این ادغام باعث در آمیخته شدن هسته درون IDCS 1426 به مانند ترکیب نوشیدنی و یخ شده‌ است.

مایکل مک‌دونالد؛ از دانشگاه MIT و یکی از اعضای تیم تحقیقاتی می‌گوید:

احتمالا ادغام گروه‌‌ها و خوشه‌های کهکشانی با یکدیگر در دوران اولیه‌ی شکل‌گیری جهان هستی، پدیده‌ای معمول بوده است. به نظر می‌رسد که این پدیده نقشی کلیدی در شکل‌گیری سریع این خوشه داشته است.

علیرغم هسته‌ی سرد این کهکشان، بخش‌های دیگر آن شامل گازهایی بسیار داغ است. این موضوع پژوهشگران را به این فکر واداشته که احتمالا IDCS 1426 بسیار سریع شکل گرفته است. با در نظر گرفتن نشانه‌‌های حاکی از میزان نسبتا بسیار کم عناصر سنگین‌تر از هیدروژن و هلیوم، ستاره‌شناسان بر این باورند که این خوشه کماکان در حال غنی ساختن گازهای داغ خود با این عناصر است.

بابک فردوسی و پروژه «کلیپر» ناسا برای سفر به قمر مشتری
مشاهده

اگرچه IDCS 1426 به اندازه‌ی خوشه‌ی کهکشانی عظیم El Gordo که در سال ۲۰۱۴ توسط ناسا کشف شد، نیست، اما ستاره‌شناسان می‌گویند با گذر زمان این خوشه هنوز هم پتانسیل رشد کردن را دارد.