کسی نمی‌داند که باید با ایستگاه فضایی بین‌المللی چه کرد

به‌احتمال زیاد تا سال ۲۰۲۴، دیگر نمی‌توان از ایستگاه فضایی بین‌المللی استفاده کرد و عمر این پایگاه فضایی به اتمام می‌رسد. در سال ۲۰۱۴ بود که کنگره‌ی ایالات متحده اعلام کرد باید در مورد ایستگاه فضایی بین‌المللی تصمیم بگیرد و ببیند آیا می‌توان همچنان بودجه‌ای برای این ایستگاه در نظر گرفت یا خیر. سرانجام کنگره در همان سال اعلام کرد که ایستگاه فضایی بین‌المللی را در سال ۲۰۲۴ بازنشسته می‌کند و بودجه‌ای برای آن در نظر نخواهد گرفت. با این تفاسیر، تنها هفت سال از عمر ایستگاه فضایی بین‌المللی باقی مانده است؛ تنها هفت سال و پس از آن معلوم نیست که قرار است چه اتفاقی رخ دهد.

ایستگاه فضایی بین‌المللی یکی از مهم‌ترین پروژه‌های ناسا به شمار می‌رود و نیمی از بودجه‌ی کاوش‌های انسانی این سازمان را به خود اختصاص داده است. ناسا نیمی دیگر از بودجه‌ی خود را صرف مأموریت‌ کاوشگرها، ارسال انسان به مریخ یا ارسال به یک سیارک می‌کند. اگر قرار باشد ناسا پروژه‌های خود را گسترش دهد و کاوش‌های فضایی را وارد عرصه‌ی جدیدی کند، دیگر نمی‌تواند سالیانه سه تا چهار میلیارد دلار از بودجه‌ی خود را به ایستگاه فضایی بین‌المللی اختصاص دهد. البته این تصمیمی نیست که ناسا گرفته باشد؛ بلکه کنگره و به‌خصوص کاخ سفید، تصمیم می‌گیرند که ناسا چه میزان بودجه دریافت کند. از آنجایی که سیاستمداران در امر سفرهای فضایی هیچ‌گونه تخصصی ندارند، این روزها نشست‌هایی چندساعته برگزار می‌کنند تا ببینند پس از بازنشسته شدن ایستگاه فضایی در هفت سال آینده، باید با آن چه کنند. بگذارند بخش خصوصی آن را در دست بگیرد؟ بگذارند ایستگاه به درون اقیانوس آرام سقوط کند؟ یا اینکه پروژه را همچنان حفظ کنند؟

این‌ها پرسش‌های سختی هستند؛ زیرا مردم در مورد آنچه برای ناسا باارزش است، دیدگاه‌های متفاوتی دارند؛ همچنین آن‌ها دقیقاً نمی‌دانند ایستگاه فضایی بین‌المللی همچنان قابل استفاده است یا خیر. مشکل این‌ است که من، شما و دیگر افراد، ناسا را یک سازمان کنجکاو می‌دانیم که باید به اکتشاف بپردازد، مرزهای دانش ما را فراتر ببرد و محدودیت‌های سفرهای فضایی را از بین ببرد. با این اوصاف، ما ایستگاه فضایی بین‌المللی را اولویت خود قرار نمی‌دهیم. اصلاً چه دلیلی دارد که ناسا به‌جای انتقال تجهیزات و نیروی انسانی به سیاره‌های دیگر، بودجه‌ی کلانی به ایستگاه فضایی بین‌المللی اختصاص می‌دهد تا فقط تجهیزات و انسان‌ها را به مدار پایینی زمین منتقل کند؟

یکی از راه‌هایی که ناسا می‌تواند به بررسی چگونگی ارسال انسان‌ به سیاره‌های دیگر بپردازد، آزمایش این کار در ایستگاه فضایی بین‌المللی است. این ایستگاه، محیطی ریزگرانشی (حالت بی‌وزنی انسان و دیگر اشیاء) دارد و از اتمسفر زمین خارج است؛ این یعنی دانشمندان تمام علوم می‌توانند آزمایش‌های خود را در این ایستگاه انجام دهند تا تأثیرات فضا را بر همه چیز مشاهده کنند. همچنین در این ایستگاه، تأثیرات اقامت طولانی‌مدت انسان در محیط بدون جاذبه سنجیده می‌شود. اخیراً برخی سیاستمداران گفته‌اند آیا این همه بودجه‌ای که به ایستگاه فضایی بین‌المللی اختصاص یافته، ارزش داشته است یا خیر؛ متأسفانه گویا مجلس ایالات متحده سابقه‌ی چندان خوبی در حمایت از علوم کاربردی ندارد.

کسی نمی‌خواهد که در این بین، ناسا هزینه‌های اضافه متحمل شود؛ اما عدم پشتیبانی از یک پروژه‌ی بزرگ، آن‌ هم زمانی که تازه فرآیند ساخت آن به پایان رسیده است، شرم‌آور به نظر می‌رسد. ایستگاه فضایی بین‌المللی در سال ۱۹۹۸ در فضا سرهم شد و از آن زمان تا به امروز، به‌روزرسانی‌های بسیار خوبی روی آن صورت گرفته است و تنها چند سال است که ماژول‌های نهایی به آن متصل شده‌اند.

کسی نمی‌گوید که باید تا ابد از ایستگاه فضایی بین‌المللی پشتیبانی شود و به آن بودجه تعلق بگیرد. با رشد روزافزون بخش خصوصی و شرکت‌های بزرگی همچون اسپیس‌ایکس، بلو اوریجین و Virgin Galactic، امیدوار هستیم که روزی ایستگاه فضایی بین‌المللی توسط بخش خصوصی پشتیبانی شود. برخی از شرکت‌ها هستند که به ساخت تجهیزاتی جهت استفاده در فضا علاقه‌ دارند؛ این شرکت‌ها می‌توانند مبالغ هنگفتی بپردازند تا فقط بتوانند تجهیزات خود را در ایستگاه فضایی بین‌المللی آزمایش کنند. شاید ایلان ماسک تصمیم بگیرد این ایستگاه را به زیرمجموعه‌ی شرکت خود اضافه کند؛ کسی نمی‌داند.

نتیجه هرچه باشد، دولت باید هرچه سریع‌تر تصمیم نهایی خود را در مورد سرنوشت ایستگاه فضایی بین‌المللی، اعلام کند. هفت سال شاید طولانی به نظر برسد؛ اما زمان چندان زیادی نیست و خیلی سریع می‌گذرد و باید تصمیم دولت هرچه زودتر اعلام شود. متأسفانه ناسا در این بین تصمیم‌گیرنده نیست؛ زیرا بودجه‌ای که به این سازمان به‌صورت سالیانه تعلق می‌گیرد، به‌ اندازه‌ای نیست که بتواند تمام پروژه‌های خود را پیش ببرد و نیمی از آن را صرف ایستگاه فضایی بین‌المللی کند. ناسا اکنون تحت فشار است و دولتی‌ها باید خیلی زود تصمیم خود را اعلام کنند تا این سازمان فضایی بتواند از همین حالا مسیر آینده خود را مشخص کند.

شما در مورد سرنوشت ایستگاه فضایی بین‌المللی چه فکر می‌کنید؟ آیا دولت ایالات متحده، همچنان از آن پشتیبانی می‌کند؟