انقراض بزرگ ششم روی کره زمین در راه است

آنالیزهای ریاضی جدید در رابطه با چرخه جهانی کربن برآورد می‌کنند که انتشار هولناک گازهای گلخانه ای سیاره‌ی زمین را به سمت فاجعه‌ای مرگبار پیش می‌برند.

دنیل روتمن، ژئوفیزیکدانی از موسسه ام‌آی‌تی، با بررسی نوسانات چرخه‌ی کربن جهانی در خشکی‌ها، اقیانوس‌ها و جو زمین طی ۵۴۲ سال گذشته به این نتیجه رسیده است. روتمن در این مطالعه، ۳۱ رویداد ایزوتوپ‌های کربن، از جمله جریان کربن‌های ۱۲ و ۱۳ را شناسایی کرده است. نسبت فراوانی این دو ایزوتوپ کربن در تاریخچه زمین بسیار متفاوت‌اند.

او با در اختیار داشتن پایگاه داده‌ای از ارزیابی‌های میزان توده‌ی کربن در اقیانوس‌های جهان در هر رویداد تاریخی این نتایج را به دست آورد که نشان می‌داد، در اکثر موارد، حجم کربن تا حد معینی باقی مانده بود. اما در برخی موارد، از جمله چهار مورد از پنج رویداد انقراض بزرگ که بسیاری از اشکال حیات در زمین منقرض شدند، این میزان از حد آستانه هم گذر کرده است. البته با وجودی که می‌دانیم که این نتایج نمی‌تواند لزوما به معنای رویداد انقراضی بزرگ دیگری باشد، اما با توجه به شواهد دیگری که در مورد میزان سطح کربن در اختیار داریم، قطعا رویداد فاجعه‌باری در انتظار سیاره‌ی ماست.

روتمن گفت:

واضح است که میزان مشخصی تغییرات وجود دارند که اساسا قابل بازگشت نیستند.

در محاسبات روتمن، سطح کربن به دو حالت به سطح فاجعه بار خواهد رسید. یکی از این موارد، انتشار گاز دی‌اکسید‌کربنی است که به آهستگی با گذشت هزاران و حتی میلیون‌ها سال به وجود می‌آید و به سطح فاجعه‌آمیز می‌رسد. مورد دیگر در یک دوره‌ی زمانی بسیار کوتاه‌تر رخ می‌دهد، در این مورد تغییرات زیادی در حجم کربن اتفاق می‌افتد که می‌تواند تنها در عرض چند دهه به وقوع بپیوندد. احتمالا با مورد دوم به خوبی آشنایید، بله صحبت از انتشار فزاینده گازهای گلخانه‌ای از شروع دوران صنعتی از اواسط قرن هیجدهم تاکنون است.

روتمن پیش‌بینی می‌کند که با افزوده شدن حدود ۳۱۰ گیگاتن کربن به اقیانوس‌های جهان، میزان چرخه کربن از حد آستانه عبور می‌کند. چیزی که به عقیده بسیاری از کارشناسان، تا سال ۲۱۰۰ اتفاق می‌افتد و به گفته محققان در آن زمان، سیاره‌ی ما وارد «قلمروی کاملا ناشناخته می‌شود.»

روتمن می‌گوید:

این یافته‌ها مشخصا نشان نمی‌دهد که این فاجعه در آینده‌ای نزدیک اتفاق می‌افتد. اما نشان می‌دهد که اگر چرخه کربن به همین ترتیب باقی بماند، سیاره‌ی زمین وارد دوره‌ای می‌شود که دیگر پایدار نخواهد بود و این پیامدهای فاجعه‌باری در پی خواهد داشت. در اصطلاح زمین‌شناختی، این تغییرات الگوهای کربن با انقراض‌های عظیم همراه بوده‌اند.

به عبارت دیگر، برای جلوگیری از این روند، انسان‌ها باید واقعا به فکر چاره‌ای باشند. روتمن می‌گوید که این اتفاق، رویدادی نیست که یک شبه اتفاق بیفتد، اما چنین رویدادی می‌تواند در عرض هزار سال رخ دهد، اما با فعالیت‌های انسانی و انتشار بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای خصوصا در خلال دو قرن گذشته، این پدید می‌تواند تا سال ۲۱۰۰ به وقوع بپیوندد.